Bộ sạc lắp ngoài là thiết bị trung gian quan trọng, chịu trách nhiệm nạp năng lượng cho hệ thống ắc quy hoặc pin lithium trên xe nâng điện. Việc cài đặt sai hoặc không kiểm tra định kỳ có thể dẫn đến nhiều sự cố như sạc không đủ, hỏng pin, hoặc gây cháy nổ do quá nhiệt. Chính vì vậy, việc hiểu và thực hiện đúng quy trình cài đặt, kiểm tra là điều bắt buộc trong mọi quy trình bảo trì xe nâng. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn cài đặt và kiểm tra bộ sạc lắp ngoài cho xe nâng điện. Thông tin trong bài viết được tổng hợp và dịch lại từ tài liệu của Xe nâng Toyota bởi đội ngũ kĩ thuật viên tại TFV.
1. Tổng quan về bộ sạc lắp ngoài của xe nâng điện
1.1 Chức năng của bộ sạc lắp ngoài
Bộ sạc lắp ngoài cho xe nâng điện thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) từ nguồn điện lưới thành dòng điện một chiều (DC) phù hợp với yêu cầu sạc của ắc quy hoặc pin lithium. Ngoài ra, bộ sạc còn tích hợp các chức năng bảo vệ như:
-
Giới hạn dòng sạc và điện áp
-
Ngắt khi sạc đầy
-
Bảo vệ quá nhiệt
-
Cảnh báo lỗi sạc
1.2 Các loại bộ sạc phổ biến
-
Sạc cho ắc quy axit-chì: Có nhiều mức điện áp (24V, 36V, 48V, 72V)
-
Sạc cho pin lithium: Tích hợp BMS, tự động điều chỉnh dòng – áp
-
Bộ sạc theo công nghệ xung: Hiệu suất cao, giảm sinh nhiệt
Đọc thêm:
Cấu tạo bộ sạc gắn trong xe nâng điện
Hướng dẫn kiểm tra và thiết lập trước khi sạc xe nâng điện
2. Hướng dẫn cài đặt TAP Changer theo nguồn điện
2.1 Đo điện áp nguồn cấp
Trước khi lắp đặt, kỹ thuật viên cần đo điện áp thực tế tại vị trí cấp điện cho bộ sạc bằng đồng hồ vạn năng:
-
Dải đo: AC 250V hoặc 1000V
-
Thời điểm đo lý tưởng: Ban đêm hoặc giờ nghỉ trưa để tránh ảnh hưởng bởi tải điện khác
2.2 Thiết lập TAP tương ứng
TAP Changer là bộ chuyển đổi điểm đấu nối trong biến áp sạc, cho phép bộ sạc phù hợp với từng mức điện áp đầu vào.
Nguồn 200V | Điện áp đo được (V) | Chọn TAP (V) |
---|---|---|
≤ 199 | 200 | |
200 – 209 | 210 | |
210 – 219 | 220 | |
220 – 229 | 230 |
Nguồn 400V | Điện áp đo được (V) | Chọn TAP (V) |
---|---|---|
≤ 339 | 340 | |
340 – 359 | 350 | |
360 – 379 | 360 | |
380 – 399 | 380 | |
400 – 409 | 400 | |
410 – 429 | 420 | |
430 – 449 | 440 | |
450 – 459 | 460 |
⚠️ Lưu ý kỹ thuật: Mỗi pha (U, V, W) phải được cài đặt TAP tương ứng riêng biệt.
Cài đặt Tap Changer trước khi sạc
3. Tháo lắp và kiểm tra bộ sạc – Hướng dẫn từng bước
Việc kiểm tra nội bộ yêu cầu tháo vỏ và thực hiện đo kiểm trên các linh kiện chính của bộ sạc. Các bước tháo bộ sạc
-
Ngắt nguồn và tháo nắp bộ sạc
-
Đánh dấu thứ tự dây để tránh nhầm lẫn khi lắp lại
-
Tháo lần lượt các bộ phận: Msch, AMT, Dch, biến áp, cầu chì, điện trở, v.v.
Tháo lắp, kiểm tra bộ sạc
4. Hướng dẫn kiểm tra chi tiết theo điểm kỹ thuật
4.1 [Point 1] Kiểm tra tiếp điểm công tắc từ (Msch)
Trạng thái công tắc | Điện trở đo (Ω) |
---|---|
ON | 0 Ω |
OFF | ∞ Ω |
-
Thiết bị đo: Đồng hồ vạn năng thang Ω x1
-
Vị trí đo: Giữa T-W, S-V và R-U
4.2 [Point 2] Kiểm tra cuộn dây công tắc từ
-
Vị trí đo: A1 – A2
-
Tiêu chuẩn trở kháng: Xem Service Standard (CLK-15T: ~5.7 Ω)
Đọc thêm:
Hướng dẫn kiểm tra và bảo trì hệ thống sạc gắn trên xe nâng điện
Bảo trì bình ắc quy axit cho xe nâng điện
4.3 [Point 3] Kiểm tra relay nhiệt
Trạng thái | Trở kháng đo được (Ω) |
---|---|
Chưa hoạt động | 0 Ω |
Đang hoạt động | ∞ Ω |
-
Vị trí đo: 95 – 96
-
Chức năng: Ngắt sạc khi quá nhiệt
Reset relay bằng cách đẩy nhẹ cần gạt reset trên thân relay.
4.4 [Point 4] Kiểm tra cầu chì
-
Tiêu chuẩn: 0 Ω (liên tục hoàn toàn)
-
Cầu chì bị đứt => phải thay mới, không nối tạm bằng dây dẫn
4.5 [Point 5] Kiểm tra diode
Chiều đo | Vị trí đo | Tiêu chuẩn |
---|---|---|
Forward | Anode (+) – Cathode (–) | Theo bảng chuẩn |
Reverse | Cathode (–) – Anode (+) | 0 Ω (nếu hỏng diode) |
⚠️ Chú ý đặc biệt: Với sạc 320 AH5 trở xuống, chiều lắp diode sẽ ngược lại so với sơ đồ minh họa.
Kiểm tra cầu chì và diode
5. Kiểm tra biến áp – Transformer
5.1 Cách điện
Vị trí đo | Giá trị tiêu chuẩn |
---|---|
Giữa mỗi cuộn dây và vỏ máy | ≥ 0.2 MΩ (Megger 500V) |
5.2 Kiểm tra điện trở cuộn dây
Vị trí đo | Trở kháng chuẩn |
---|---|
U1 – V1 | 0.2 Ω |
V1 – W1 | 0.2 Ω |
U2 – V2 | 0.2 Ω |
6. Kiểm tra sau khi lắp lại
6.1 Đảm bảo đúng sơ đồ điện
-
Đối chiếu từng dây với sơ đồ chuẩn từ nhà sản xuất
-
Đặc biệt kiểm tra tiếp điểm an toàn và đầu ra sạc
6.2 Kiểm tra điện áp đầu ra khi không tải
AC Output
Vị trí đo | Điện áp tiêu chuẩn |
---|---|
U2 – V2 | Theo từng model |
V2 – W2 | |
W2 – U2 |
DC Output
Vị trí đo | Dải điện áp tiêu chuẩn |
---|---|
2 đầu cực đầu ra sạc DC | DC 250V |
Kiểm tra trước khi lắp lại pin
7. Thời gian sạc và kiểm tra timer
7.1 Kiểm tra hoạt động timer chính
-
Bật nguồn
-
Đóng Msch bằng tay (giữ 5 giây)
-
Quan sát đèn UP, CHARGING PROGRESS và EQUAL
-
Đèn sáng lần lượt: CHARGE → UP (sau 8s) → EQUAL (sau 18s)
Đọc thêm:
Lỗi thường gặp ở bình ắc quy axit xe nâng
Bảo trì định kỳ xe nâng điện – Hướng dẫn kiểm tra theo từng hạng mục
7.2 Kiểm tra timer tổng
-
Cắm bình đang cạn điện
-
Giữ nút CHARGE hoặc EQUAL 5s → bật sạc
-
Bấm TEST → quan sát thời gian đến khi CHECK đèn sáng
-
Thời gian CHARGE đến CHECK phải ≤ 100s
8. Kết luận và khuyến nghị từ chuyên gia TFV
Việc kiểm tra và bảo trì bộ sạc lắp ngoài cho xe nâng điện không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ bình ắc quy/pin mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ, tránh hao hụt năng lượng trong quá trình vận hành.