Trước khi bắt đầu quá trình sạc, đặc biệt với hệ thống bộ sạc gắn trên xe (on-vehicle charger) hoặc bộ sạc rời công suất cao, kỹ thuật viên cần thực hiện một số thao tác kiểm tra và thiết lập trước khi sạc xe nâng điện để đảm bảo an toàn, độ chính xác và hiệu quả nạp điện cho bình ắc quy. Bài viết dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước cần thực hiện trước khi sạc xe nâng điện, áp dụng cho các hệ thống dùng bộ biến áp với bộ chuyển áp (Tap Changer) và nguồn điện xoay chiều từ 200–250V, được tổng hợp bởi đội ngũ kỹ thuật TFV. Bài viết được tham khảo và tổng hợp lại từ tài liệu chính hãng của Xe nâng Toyota.
1. Kiểm tra điện áp nguồn trước khi sạc (Measure power supply voltage)
Mục đích:
Xác định mức điện áp đầu vào thực tế để chọn đúng nấc chuyển áp (tap) trên bộ biến áp sạc, tránh sạc sai điện áp gây hư hỏng ắc quy hoặc cháy thiết bị.
Thiết bị cần dùng:
-
Tester voltage AC (Loại đo 250V hoặc 1000V)
-
Đồng hồ đo điện áp số hoặc kim (multimeter)
Lưu ý khi đo:
-
Đo vào ban đêm hoặc giờ thấp điểm điện năng (khi không có nhiều thiết bị sử dụng điện), nhằm thu được kết quả điện áp trung bình chính xác.
-
Không đo tại thời điểm cao điểm sử dụng điện, vì có thể sai lệch lớn.
Kiểm tra điện áp nguồn
2. Các bước thiết lập chuyển áp (Tap Changer)
Sau khi biết được mức điện áp thực tế của nguồn điện, kỹ thuật viên cần điều chỉnh tap changer phù hợp. Dưới đây là các bước thực hiện:
Quy trình thực hiện:
-
Tắt nguồn sạc
-
Rút dây nguồn điện ra khỏi bộ sạc
-
Tháo nắp đậy bộ biến áp
-
Xác định vị trí Tap tương ứng với mức điện áp đã đo
-
Chuyển nấc Tap đến mức phù hợp (200V, 210V hoặc 220V)
-
Lắp lại nắp biến áp và kết nối nguồn
-
Bật lại nguồn sạc và kiểm tra trạng thái hoạt động
Thiết lập chuyển áp
Bảng đối chiếu Tap – điện áp:
| Mức điện áp đo được | Nấc Tap nên chọn |
|---|---|
| 199V hoặc thấp hơn | 200V |
| 200V – 209V | 210V |
| 210V – 219V | 220V |
🔧 Lưu ý: Nếuu tap không được điều chỉnh đúng, bộ sạc có thể báo lỗi "F6-2" ngay sau khi khởi động quá trình sạc. Lúc này cần tắt nguồn và cài đặt lại nấc tap.
3. Một số lưu ý kỹ thuật quan trọng trước khi sạc
-
Dây cấp nguồn nên được kéo riêng biệt cho bộ sạc nếu khu vực đó có nhiều thiết bị tiêu thụ điện công suất lớn.
-
Không dùng chung ổ cắm hoặc nguồn với máy nén khí, lò nung, máy CNC,…
-
Luôn kiểm tra tỷ trọng và mức nước điện phân sau khi điều chỉnh tap, vì quá áp có thể làm sôi điện dịch nhanh chóng.
-
Đảm bảo tap changer được thiết lập cho cả ba pha U, V, W (nếu dùng nguồn 3 pha).
4. Vì sao thao tác trước sạc lại quan trọng?
Việc bỏ qua bước đo điện áp và cài tap phù hợp có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
-
Sạc quá áp: Bình phồng, rò axit, giảm tuổi thọ nghiêm trọng
-
Sạc thiếu áp: Không đầy pin, xe nhanh hết điện, hiệu suất giảm
-
Hỏng bộ sạc: Quá dòng, relay cháy, hiển thị lỗi
-
Cháy nổ: Trong trường hợp điện áp dao động lớn, không có cầu chì bảo vệ
5. Kết luận từ chuyên gia kỹ thuật TFV
Trong môi trường công nghiệp, đảm bảo sạc đúng chuẩn ngay từ bước chuẩn bị là yêu cầu bắt buộc, không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ ắc quy mà còn đảm bảo an toàn lao động. Mỗi kỹ thuật viên hoặc người vận hành xe nâng điện đều cần nắm vững thao tác kiểm tra và điều chỉnh tap charger.
TFV khuyến nghị:
-
Đào tạo nhân viên định kỳ về kiểm tra điện áp – tap charger.
-
Trang bị đồng hồ đo điện áp và tài liệu tap tiêu chuẩn.
-
Ghi chép nhật ký tap charger theo từng khu vực sạc, tránh quên cài sai khi thay đổi địa điểm.